ఎన్నో ఆధునిక ఆయుధాలు చూసాం కాని, జమదగ్నిలాంటి ఈ ఆయుధంయొక్క రూటు సపరేటు, ఇజ్రాయెల్ ఐరన్ డోమ్ రక్షణ, డిఫెన్స్ టెక్నాలజీలో అద్భుత విజయం, ఆనంద్ మహీంద్రా ట్వీట్ మరియు భారత డిఫెన్స్ యొక్క ప్రాముఖ్యత, ఏమిటిదంతా? వివరణాత్మక సమాచారాన్ని చదివేద్దాం రండి.
1. ఐరన్ డోమ్ యొక్క మూలాలు మరియు ప్రాముఖ్యత
ఇజ్రాయెల్ ఐరన్ డోమ్ అనేది ప్రపంచంలోనే అత్యంత అధునాతన షార్ట్-రేంజ్ ఎయిర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్. రాకెట్లు, ఆర్టిలరీ షెల్లులు, మరియు మోర్టార్లను అడ్డుకోవడానికి రూపొందించబడింది. ఇజ్రాయెల్ 2006 లెబనాన్ యుద్ధంలో హెజ్బుల్లా నుండి వచ్చిన రాకెట్ దాడులు ఇజ్రాయెల్ రక్షణ వ్యవస్థకు తీవ్రమైన అవరోధంగా మారాయి, దీని నుండి ప్రేరణ పొంది, రాఫెల్ అడ్వాన్స్డ్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్స్( మనం ఫ్రాన్స్ వద్ద కొన్న రాఫెల్ ఫైటర్ జెట్ వేరు, ఈ సంస్థ వేరు) మరియు ఇజ్రాయెల్ ఏరోస్పేస్ ఇండస్ట్రీస్ 2007లో ఐరన్ డోమ్ ప్రాజెక్టును ప్రారంభించాయి. 2011 మార్చిలో మొదటిసారి డెప్లాయ్ అయిన ఈ సిస్టమ్, సివిలియన్ ప్రాంతాలను రక్షిస్తూ, ఇజ్రాయెల్ దేశరక్షణకు వెన్నెముకగా నిలిచింది. ఈ టెక్నాలజీ ఇజ్రాయెల్కు ఉపరితలం మీదుగా ఆధిపత్యాన్ని అందించడమే కాక, ప్రపంచవ్యాప్తంగా డిఫెన్స్ సిస్టమ్స్కు ఒక సవాలు విసిరింది.
2. టెక్నికల్ భాగాలు: ఐరన్ డోమ్ యొక్క కీలక అంశాలు
ఐరన్ డోమ్ మూడు కీలక భాగాలను కలిగి ఉంది: EL/M-2084 డిటెక్షన్ & ట్రాకింగ్ రాడార్ (ఎల్టా సిస్టమ్స్), బ్యాటిల్ మేనేజ్మెంట్ & వెపన్ కంట్రోల్ (BMC) సిస్టమ్ (mPrest), మరియు టమిర్ ఇంటర్సెప్టర్ మిస్సైల్స్. రాడార్ 4-70 కి.మీ. దూరంలో రాకెట్లను గుర్తిస్తుంది, వాటి ట్రాజెక్టరీని ట్రాక్ చేస్తుంది. BMC థ్రెట్ను విశ్లేషించి, జనాభా ఎక్కువగా ఉండే ఏరియాకు ముప్పు ఉంటే మాత్రమే టమిర్ మిస్సైల్ను ( ఒక్క మిస్సైల్ ఖరీదు $40,000-$100,000 ఉంటుంది. అంటే సుమారు 35 లక్షల నుండి 87 లక్షల రూపాయలు మన కరెన్సీలో) లాంచ్ చేస్తుంది, లేదా ఖర్చును ఆదా చేస్తుంది. టమిర్ మిస్సైల్స్ హై-ప్రెసిషన్తో పనిచేసి రాకెట్లను గాలిలోనే డిస్ట్రాయ్ చేస్తాయి. ఈ స్మార్ట్ సిస్టమ్ 90% పైగా సక్సెస్ రేట్తో అసాధారణ సామర్థ్యాన్ని చూపిస్తుంది, ఇది ఆధునిక డిఫెన్స్ టెక్నాలజీలో ఒక ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.
3. యుద్ధంలో విజయాలు: ఐరన్ డోమ్ యొక్క రియల్-వరల్డ్ ప్రభావం
ఐరన్ డోమ్ యుద్ధంలో అసమాన సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శించింది. 2012, 2014, మరియు 2021 గాజా కాన్ఫ్లిక్ట్స్లో హమాస్ నుండి వేలాది రాకెట్లను అడ్డుకుంది, సివిలియన్ మరణాలను గణనీయంగా తగ్గించింది. 2023 అక్టోబర్ 7 హమాస్ దాడులలో, 5,000 రాకెట్లలో 90% ఇంటర్సెప్ట్ చేసి, మిలియన్ల ప్రజల ప్రాణాలను కాపాడింది. 2024 ఏప్రిల్ మరియు అక్టోబర్లో ఇరాన్ నుండి వచ్చిన డ్రోన్స్, క్రూజ్ మిస్సైల్స్ను డేవిడ్ స్లింగ్ (మీడియం-రేంజ్) మరియు ఆరో-3 (లాంగ్-రేంజ్) సిస్టమ్స్తో కలిసి న్యూట్రలైజ్ చేసింది. ఈ విజయాలు ఐరన్ డోమ్ను ఇజ్రాయేల్ యొక్క మల్టీ-లేయర్ డిఫెన్స్ వ్యవస్థలో కీలక భాగంగా నిలిచాయి, ఒక రక్షణ కవచాన్ని అందిస్తూ వైమానిక ఆధిపత్యాన్ని సాధించాయి.
4. 2025 అప్గ్రేడ్లు: డ్రోన్స్ మరియు క్రూజ్ మిస్సైల్స్కు వ్యతిరేకంగా మెరుగైన సామర్థ్యం
2025 మార్చి 21న, ఇజ్రాయెల్ డిఫెన్స్ మినిస్ట్రీ ఐరన్ డోమ్కు లో-అల్టిట్యూడ్ డ్రోన్స్ మరియు క్రూజ్ మిస్సైల్స్కు వ్యతిరేకంగా అప్గ్రేడ్లను ప్రకటించింది. DDR&D (డిఫెన్స్ రీసెర్చ్ అండ్ డెవలప్మెంట్ డైరెక్టరేట్) మరియు రాఫెల్ సహకారంతో, AI-బేస్డ్ ట్రాకింగ్ మరియు అధునాతన రాడార్ డిటెక్షన్ టెక్నాలజీలు జోడించబడ్డాయి. ఈ అప్గ్రేడ్లు హిజ్బుల్లా మరియు హౌతీల నుండి వచ్చే ఎక్స్ప్లోసివ్ డ్రోన్స్, తక్కువ రాడార్ సిగ్నేచర్ థ్రెట్లను గుర్తించి, ఇంటర్సెప్ట్ చేయడంలో సిస్టమ్ సామర్థ్యాన్ని గణనీయంగా పెంచాయి. EL/M-2084 రాడార్ ఇప్పుడు డ్రోన్ ను రియల్-టైమ్లో ట్రాక్ చేయగలదు, ఇది ఆధునిక యుద్ధ సమస్యలకు, స్ట్రాటజీలకు ఐరన్ డోమ్ మరింత సమర్థవంతంగా పనిచేస్తుంది.
5. ఐరన్ బీమ్ ఇంటిగ్రేషన్: లేజర్ టెక్నాలజీతో కాస్ట్-ఎఫెక్టివ్ డిఫెన్స్
2025 సెప్టెంబర్ 17న, ఐరన్ బీమ్ లేజర్ సిస్టమ్ ఫైనల్ టెస్టింగ్ పూర్తి చేసి, ఇశ్రాయిల్ డిఫెన్స్ ఫోర్సెస్ (IDF)లో డెప్లాయ్ అయింది. ఈ 100-150 kW హై-ఎనర్జీ లేజర్ సిస్టమ్, ఐరన్ డోమ్ యొక్క EL/M-2084 రాడార్ మరియు BMCతో ఇంటిగ్రేట్ అయి, డ్రోన్స్ మరియు షార్ట్-రేంజ్ రాకెట్లను ఒక్కో షాట్కు $1-$10 ఖర్చుతో డిస్ట్రాయ్ చేస్తుంది. సాంప్రదాయ టమిర్ మిస్సైల్స్ ($40,000-$100,000 ఖర్చు బాగా తగ్గిపోతుంది. పై పేరాలో చెప్పినట్లు సుమారు 87 లక్షల వరకు ఖర్చు అవుతుంది) కంటే ఖర్చు-సమర్థవంతమైన ఈ సిస్టమ్, లో-అల్టిట్యూడ్ థ్రెట్లను మరింత సమర్థవంతంగా ఎదుర్కొంటుంది. అంటే, 200 శాతానికి పైగా ఖర్చు తగ్గుతుంది, అలాగే ఇంతకుముందుకంటే 100 రెట్లు అద్భుతంగా పనిచేస్తుంది. ఐరన్ బీమ్ అనేది ఐరన్ డోమ్కు సప్లిమెంట్గా పనిచేస్తూ, ఇజ్రాయెల్ యొక్క షార్ట్-రేంజ్ డిఫెన్స్ సామర్థ్యాన్ని మరింత బలోపేతం చేస్తుంది.
మహీంద్రా కంపెనీ సీఈఓ ఆనంద్ మహీంద్రా సెప్టెంబర్ 18, 2025న Xలో ట్వీట్ చేశారు: “ఐరన్ బీమ్తో ఇశ్రాయిల్ డిఫెన్స్ టెక్నాలజీలో మరో మైలురాయి సాధించింది! ఇది భారతదేశానికి ప్రేరణ—మనం కూడా స్వదేశీ లేజర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్లను వేగంగా అభివృద్ధి చేయాలి. భవిష్యత్ యుద్ధాలలో ఇలాంటి ఇన్నోవేషన్స్ కీలకం!” ఈ ట్వీట్ ఇజ్రాయెల్ యొక్క అధునాతన టెక్నాలజీ భారత రక్షణ ఆధునీకరణకు ఒక ఆదర్శంగా నిలుస్తుందని నొక్కి చెప్పింది. ఆనంద్ మహీంద్రా భారత్లో స్వదేశీ లేజర్-ఆధారిత డిఫెన్స్ సిస్టమ్ల అభివృద్ధిని వేగవంతం చేయాలని పిలుపునిచ్చారు, ఇది భవిష్యత్ యుద్ధాలలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుందని అభిప్రాయపడ్డారు.
7. మల్టీ-లేయర్ డిఫెన్స్: సమగ్ర రక్షణ కవచం
ఐరన్ డోమ్ మరియు ఐరన్ బీమ్ కలిసి ఇజ్రాయెల్ యొక్క మల్టీ-లేయర్ ఎయిర్ డిఫెన్స్ వ్యవస్థను అభేద్యంగా మారుస్తున్నాయి. డేవిడ్ స్లింగ్ (మీడియం-రేంజ్, క్రూజ్ మిస్సైల్స్ మరియు ఎయిర్క్రాఫ్ట్లను టార్గెట్ చేస్తుంది) మరియు ఆరో-3 (లాంగ్-రేంజ్, బాలిస్టిక్ మిస్సైల్స్ను ఎదుర్కొంటుంది) ఇతర సిస్టమ్స్తో ఇంటిగ్రేట్ అయి, రాకెట్ల నుండి, బాలిస్టిక్ మిస్సైల్స్ నుండి రక్షణను అందిస్తాయి. ఈ మల్టీ-లేయర్ వ్యవస్థ ఇశ్రాయిల్కు ఉపరితల ఆధిపత్యాన్ని అందించింది, డ్రోన్స్, రాకెట్లు, మరియు మిస్సైల్స్ను ఎదుర్కొనే సామర్థ్యాన్ని పెంచింది. ఈ టెక్నాలజీ ప్రపంచవ్యాప్తంగా డిఫెన్స్ సిస్టమ్స్కు ఆదర్శంగా మరియు సవాలుగా నిలిచి, భారతదేశం వంటి దేశాలకు స్వదేశీ రక్షణ ఆధునీకరణకు ప్రేరణనిస్తుంది.
8. భారత స్వదేశీ టెక్నాలజీ: సుదర్శన్ చక్ర మిషన్
భారతదేశం ‘మిషన్ సుదర్శన్ చక్ర’ కింద ఐరన్ డోమ్ లాంటి స్వదేశీ మల్టీ-లేయర్ ఎయిర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్ను అభివృద్ధి చేస్తోంది. DRDO యొక్క అకాశతీర్, AI-ఆధారిత బ్యాటిల్ మేనేజ్మెంట్ సిస్టమ్, డ్రోన్ స్వార్మ్స్( డ్రోన్ స్వార్మ్స్ (Drone Swarms) అనగా ఒకే లక్ష్యంకోసం కలిసి పనిచేసే అనేక డ్రోన్ల (అన్మ్యాన్డ్ ఏరియల్ వెహికల్స్ - UAVs కూడా ఈ కోవలోకే వస్తాయి) సమూహం. ఇవి సాధారణంగా (AI), సెన్సార్లు, మరియు కమ్యూనికేషన్ ద్వారా కంట్రోల్ చేయబడతాయి) మరియు మిస్సైల్స్ను రియల్-టైమ్లో ట్రాక్ చేసి నాశనం చేస్తుంది. 2025 మే నెలలో ఆపరేషన్ సిందూర్లో పాకిస్తాన్ డ్రోన్స్ను S-400తో ఈ వ్యవస్థను ఇంటిగ్రేట్ చేయటం ద్వారా విజయవంతంగా అడ్డుకుంది. రక్షా కవచ్, 250 కి.మీ. రేంజ్లో హై-ఎండ్ అసెట్స్ను రక్షిస్తూ, ల్యాండ్, ఎయిర్, మరియు అండర్వాటర్ నుండి చేసే దాడులను సమర్థవంతంగా ఎదుర్కొంటుంది. ఏరో ఇండియా 2025లో ప్రదర్శించిన ఈ సిస్టమ్, బరాక్-8 మరియు LR-SAM (ప్రాజెక్ట్ కుష (దేనిపై వేరే ఆర్టికల్ రాసాను))తో బాలిస్టిక్ మిస్సైల్స్ను ఇంటర్సెప్ట్ చేస్తుంది. DRDO యొక్క 2-10 kW లేజర్ వెపన్స్ డ్రోన్స్ను 1-2 కి.మీ. దూరంలో నిలువరిస్తాయి, ఐరన్ బీమ్ను పోలి ఉంటాయి. అట్మనిర్భర్ భారత్ కింద BEL, అడానీ, మరియు L&Tతో భాగస్వామ్యంతో, 2028-29 నాటికి ఫేజ్-1 డెప్లాయ్ అవుతుంది. ఈ స్వదేశీ వ్యవస్థలు చైనా మరియు పాకిస్తాన్ నుండి వచ్చే దాడులకు రక్షణగా వ్యవహరిస్తాయి, భవిష్యత్ యుద్ధాలకు భారత్ను సిద్ధం చేస్తాయి.
క్రింది ఆర్టికల్ కు పైన రాసినదానికి పోలికలు ఉన్నాయి. కానీ, ఒకేరకంగా పనిచేసే, రెండు విభిన్నమైన ఆయుధాలు. గుర్తించుకోండి: లేజర్ గైడెడ్ వేరు, లేజర్ డైరెక్టెడ్ వేరు. లేజర్ గైడెడ్ లో మిస్సైల్ లాంచ్ అవుతుంది. కానీ, లేజర్ డైరెక్టెడ్ లో నేరుగా లేజర్ బీమ్ వెళ్లి లక్ష్యాన్ని కొడుతుంది.
భారతదేశంలో లేజర్ డైరెక్టెడ్ ఎనర్జీ వెపన్ (LDEW) సాంకేతికత: ఒక రివల్యూషన్:
DRDO యొక్క సెంటర్ ఫర్ హై ఎనర్జీ సిస్టమ్స్ అండ్ సైన్సెస్ (CHESS), హైదరాబాద్లో ఈ టెక్నాలజీపై ముఖ్యమైన పరిశోధన చేస్తోంది.
• మార్క్-II(A) DEW (సహస్ర శక్తి): 2025 ఏప్రిల్ 13న కుర్నూల్లోని నేషనల్ ఓపెన్ ఎయిర్ రేంజ్లో విజయవంతమైన పరీక్షలు జరిగాయి. ఇది 30 కిలోవాట్ శక్తిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది మరియు 5 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఫిక్స్డ్-వింగ్ UAVలు, డ్రోన్ స్వార్మ్లు, మరియు సర్వైలెన్స్ సెన్సార్లను 3-4 సెకన్లలో నాశనం చేస్తుంది. ఇది వాహనం మీద మౌంట్ చేయగలదు మరియు 360-డిగ్రీ ఎలక్ట్రో-ఆప్టికల్/ఇన్ఫ్రారెడ్ సెన్సార్తో ఉంటుంది.
• సూర్య LDEW: 300 కిలోవాట్ శక్తితో 20 కిలోమీటర్ల రేంజ్ కలిగిన అధునాతన వ్యవస్థ, హై-స్పీడ్ మిసైళ్లు మరియు డ్రోన్లను టార్గెట్ చేయడానికి అభివృద్ధి చెందుతోంది. ఇది భారతదేశాన్ని అమెరికా, చైనా వంటి దేశాలతో పోటీపడే స్థాయికి చేర్చుతుంది.
• DURGA II (డైరెక్షనల్ అన్రెస్ట్రిక్టెడ్ రే-గన్ అర్రే): 100 కిలోవాట్ లైట్వెయిట్ DEW, డ్రోన్లు, మిసైళ్లు, ఆర్టిలరీ షెల్లను ఎదుర్కోవడానికి. DRDO దీని కోసం 100 మిలియన్ డాలర్లు కేటాయించాలని కోరింది.
ఈ ప్రాజెక్టులు LASTEC (లేజర్ సైన్స్ & టెక్నాలజీ సెంటర్) మరియు ఇతర ల్యాబ్లతో సహకారంతో అభివృద్ధి చెందుతున్నాయి. మార్క్-1 నుండి మార్క్-II(A) వరకు ప్రోగ్రెస్, ఇండియన్ ఇండస్ట్రీలకు టెక్నాలజీ ట్రాన్స్ఫర్తో ఉత్పత్తి సిద్ధంగా ఉంది. -పతంజలి వడ్లమూడి, Mega Minds