ధర్మో రక్షతి రక్షితః అనే వాక్యం ఏ గ్రంథం నుండి వచ్చింది?

megaminds
0
"ధర్మో రక్షతి రక్షితః" అనే వాక్యం ఏ గ్రంథం నుండి వచ్చింది?:
ధర్మో ఏవ హతో హంతి ధర్మో రక్షతి రక్షితః
తస్మాద్ధర్మో న హంతవ్యః మానో ధర్మో హతోవధిత్
– మను స్మృతి 8.15
అర్థం: ధర్మం దానిని నాశనం చేసే (వాటిని) మాత్రమే నాశనం చేస్తుంది. ధర్మాన్ని రక్షించేవారిని కూడా రక్షిస్తుంది. అందుకే ధర్మాన్ని నాశనం చేయకూడదు. అతిక్రమిస్తే ధర్మం మనల్ని నాశనం చేస్తుందని తెలుసుకో.

ఈ కలియుగంలో మానవులమైన మనం ధర్మంని రక్షించినప్పుడు ధర్మం మనల్ని ఎలా రక్షిస్తుందో తెలుపుతుంది. మహాభారతంలో  'యక్ష ప్రశ్న' అనే ప్రసిద్ధ ఎపిసోడ్ ఉంది. ఇది యుధిష్ఠిరుడు మరియు యమధర్మరాజు కి (ధర్మం మరియు న్యాయానికి సారాంశం) మధ్య జరిగిన సంభాషణకు సంబంధించినది.

పాండవులు అరణ్యంలో నివసించే సమయంలో, ఒక జింక ఒక మహర్షి ఇంటి నుండి అగ్ని మండించడానికి ఉపయోగపడే కర్రను తీసుకువెళ్లింది. మహర్షి దాన్ని తిరిగి పొందేందుకు ప్రయత్నించాడు కానీ కుదరలేదు. అప్పుడు అతను జింకను కనుగొని దానిని తిరిగి పొందమని పాండవులను అభ్యర్థించాడు. పాండవులు రోజంతా జింకను వెంటాడి అడవిలో లోతైన ప్రాంతానికి చేరుకున్నారు. యుధిష్ఠిరుడు బాగా అలసిపోయి నీళ్లు తాగాలనుకున్నాడు. సహదేవుడు చెట్టుపైకి ఎక్కి పక్కనే ఉన్న స్వచ్ఛమైన నీటి సరస్సును గుర్తించాడు. సరస్సులో కొంగ తప్ప జీవరాశులు లేవు. సహదేవుడు తన సోదరుడి కోసం నీరు తీసుకునే ముందు దాహం తీర్చుకోవడానికి ప్రయత్నించాడు మరియు అకస్మాత్తుగా నీరు త్రాగే ముందు తన ప్రశ్నలకు సమాధానం చెప్పమని అడిగే స్వరం వినబడింది. సహదేవుడు ఇబ్బంది పడకుండా సరస్సులోని నీటిని తాగి చనిపోయాడు. కొంతసేపటికి నకులుడు వెతుకుతూ వచ్చి చనిపోయిన సహదేవుడిని చూసి ఆశ్చర్యపోయాడు. అతను కూడా నీరు తాగాలని నిర్ణయించుకున్నాడు మరియు హెచ్చరికను పట్టించుకోలేదు. అతను కూడా చనిపోయాడు. అర్జునుడికి, భీమునికి కూడా అదే జరిగింది.


తన నలుగురు సోదరులు కనిపించకుండా పోవడం చూసి యుధిష్ఠిరుడు కంగారుపడి వెతుకుతూ వచ్చాడు. అతను తన సోదరులందరినీ చనిపోయిన స్థితిలో చూశాడు. నిరాశకు గురైన అతను వారి అంత్యక్రియలు చేయడానికి నీరు తీసుకోవడానికి సరస్సు వద్దకు వెళ్లాడు. మరియు అతను అదే హెచ్చరికను విన్నాడు మరియు అతను ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇవ్వాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. ప్రశ్నలు అడిగే ముందు, కొంగ తనను తాను యక్షుడిగా వెల్లడించాడు. యక్షుడు అడిగిన ప్రశ్నలన్నింటికీ యుధిష్ఠిరుడు తృప్తిగా సమాధానమిచ్చాడు.

ధర్మో రక్షతి రక్షితః

అప్పుడు యక్షుడు యుధిష్ఠిరునికి చనిపోయిన తన సోదరుల్లో ఒకరిని తిరిగి బ్రతికించడానికి వరం ఇచ్చాడు. యుధిష్ఠిరుడు సజీవంగా ఉండేందుకు నకులుడిని ఎంచుకున్నాడు. యక్షుడు చాలా ఆశ్చర్యపోయాడు మరియు అతనిని అడిగాడు.

"ఓ రాజా, మీరు శక్తిమంతుడైన భీముడిని మరియు అర్జునులను ఎన్నుకోగలిగినప్పుడు, మీ సవతి సోదరుడు నకులుడిని ఎందుకు ఎంచుకున్నారు? ”

యుధిష్ఠిరుడు సమాధానమిచ్చాడు:
ధర్మ ఏవ హతో హన్తి ధర్మో రక్షతి రక్షితః ॥
తస్మాద్ధర్మం న త్యాజ్యామి మానో ధర్మో హతోవధీత్ ॥

అర్థం: ధర్మం దానిని నాశనం చేసే వాటిని మాత్రమే నాశనం చేస్తుంది. ధర్మాన్ని రక్షించేవారిని కూడా ధర్మం రక్షిస్తుంది. అందుచేత నేను ధర్మాన్ని ఎప్పటికీ వదలి ధర్మాన్ని నాశనం చేయను.

“ మా నాన్నకు కుంతి, మాద్రి అనే ఇద్దరు భార్యలు. ఇద్దరికీ పిల్లలు మేము అయిదుగురము. నేను కోరుకునేది ఇదే. నాకు కుంతి ఎలానో, అలాగే మాద్రి కూడా. నా దృష్టిలో వారి మధ్య తేడా లేదు. నేను బ్రతికే ఉన్నాను కాబట్టి నా తల్లి కుంతికి ఒక కొడుకు ఉన్నాడు. నా మరో తల్లి మాద్రికి కూడా ఒక కొడుకు బతకాలని కోరుకుంటున్నాను. నా తల్లులతో సమానంగా ప్రవర్తించాలని కోరుకుంటున్నాను. అందుచేత నకులని బ్రతికించండి. "

యక్షుడు చాలా సంతోషించి పాండవులందరికీ తిరిగి ప్రాణం పోసి మహాభారత యుద్ధంలో గెలిచే వరం ఇచ్చాడు. మను స్మృతిలోని మరొక ప్రసిద్ధ శ్లోకంతో ఇది ముగుస్తుంది, ఇది ధర్మ మార్గంలో ఉండటానికి మనిషి కలిగి ఉండవలసిన పది లక్షణాలపై మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది.

ధృతిః క్షమా దమో’స్తేయం శౌచమ్-ఇంద్రియ నిగ్రహః
ధీర్-విద్యా సత్యం-అక్రోధో ​​దశకం ధర్మ లక్షణం: 
(మను స్మృతి, 6.92)
అర్థం: "సహనం, క్షమాపణ, ఆత్మనిగ్రహం, దొంగతనం చేయకపోవడం, పరిశుభ్రత మరియు స్వచ్ఛత, ఇంద్రియాలపై నిగ్రహం, జ్ఞానం, సత్యం మరియు ప్రశాంతత ధర్మం యొక్క పది లక్షణాలు." ఇవి ధర్మ గుణాలు మాత్రమే కాదు మానవాళిని రక్షించేవి కూడా. -MegaMinds

ఇలాంటి వ్యాసాల కోసం ఈ క్రింద ఉన్న వాట్సాప్ గ్రూప్ లో జాయిన అవ్వగలరు. మీ MegaMindsIndia.


At MegamindsIndia, our mission is to empower individuals with practical knowledge that truly matters — the kind that helps you make smarter decisions in life. Whether it's understanding your rights in a legal case, choosing the best insurance policy for your family, filing income tax returns as a freelancer, or planning safe international travel, we're here to guide you. We believe that financial literacy, legal awareness, and access to trusted information are not luxuries — they're necessities. That's why we cover high-impact topics like mesothelioma law, car accident claims, stem cell therapy, commercial real estate loans, and visa-free travel options for Indians. Each article is carefully researched to not only support your goals but also keep our platform sustainable through relevant ads. At MegamindsIndia, knowledge isn't just power — it's progress.


Post a Comment

0 Comments
Post a Comment (0)
To Top