శరీరంలో ప్రవేశించిన వ్యాధి కారకాన్ని గుర్తించి నిర్మూలించే వ్యవస్థ, వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ (Immune System). ఈ వ్యవస్థ ద్వారా ప్రాణాంతక వ్యాధుల నుంచి రక్షణతో పాటు శరీరంలో రోగ నిరోధక శక్తి పెరుగుతుంది. వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థను అర్థం చేసుకోవడం ద్వారానే శాస్త్రవేత్తలు టీకాలను అభివృద్ది చేశారు. అంతేకాకుండా ప్రస్తుతం అనేక రోగ నిర్ధారణ పద్ధతులు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. వ్యాది నిరోధకశక్తి పెంచుకోవడం కోసం ఆరు సూత్రాలు...
- రోగనిరోధక శక్తిని పెంచే టీకా Vaccine to increase immunity in Telugu
టీకా లేదా వ్యాక్సిన్ అనేది ఒక నివారణ మందు. వ్యాధి కారకం శరీరంలోకి చేరకముందే దీన్ని ఇవ్వడం ద్వారా భవిష్యత్‌లో సంక్రమించే అవకాశమున్న వ్యాధికారక నిరోధాన్ని పూర్తిస్థాయిలో అభివృద్ధి చేసుకోవచ్చు. కేవలం చిన్న పిల్లలే కాకుండా పెద్దలు కూడా వేయించుకునే టీకాలు ఉన్నాయి. సాధారణంగా టీకాలు రెండు రకాలు ఒకటి సంప్రదాయక, రెండోది ఆధునిక టీకాలు. సంప్రదాయక టీకాల్లో క్షీణింపజేసిన లేదా మృత వ్యాధి కారకాలు ఉంటాయి. ఈ టీకాలను అందించటం ద్వారా వ్యాధి అభివృద్ధి చెందదు. అయితే వ్యాధి కారక ఉపరితలంపై ఉన్న ప్రతిజనకానికి విరుద్ధంగా శరీరంలో ప్రతిదేహకాలు విడుదలై మెమొరీ అభివృద్ధి చెందుతుంది.
- రోగనిరోధక శక్తిని పెంచే ఆహారాలు - Foods to increase immunity in Telugu
మీ రోగనిరోధకతను పెంచడంలో సహాయపడే ఆహార వస్తువుల జాబితాను కింద ఇస్తున్నాం. ఈ ఆహార పదార్ధాల ప్రభావాలు మరియు రోగనిరోధకశక్తిని పెంచడానికి అవి ఎలా సహాయపడుతున్నాయి అనేది తరువాతి విభాగాలలో చర్చించబడింది.
మంచిచేసే సూక్ష్మజీవుల ఆహారాలుపాల ఆధారిత ఉత్పత్తులు- పాలు, జున్ను, పెరుగు, పాల పొడి
సోయ్ పాలు మరియు దాని ఉత్పత్తులు
ప్రోబయోటిక్స్తో సమృద్ధంగా ఉండే తృణధాన్యాలు మరియు పోషకాహార పదార్థాలు బార్లు
విటమిన్ ఇ అధికంగా ఉండే ఆహారాలు
బాదం, వేరుశెనగ , బాదం వంటి గింజలు
పొద్దుతిరుగుడు విత్తనాలు వంటి విత్తనాలు
గోధుమగింజల చమురు, పొద్దుతిరుగుడు నూనె, సోయాబీన్ నూనె వంటి కూరగాయల నూనెలు
బలపర్చిన (ఫోర్టిఫైడ్) ధాన్యపు అల్పాహారాలు
జింక్ కలిగిన కింది ఆహారాల వంటివి
నత్త గుల్లలు/గుల్లచేపలు
ఆల్చిప్పలు (క్లామ్స్)
గింజలు -విత్తనాలు (నట్స్ అండ్ సీడ్స్)
పీతలు మరియు ఎండ్రకాయల వంటి సముద్రాహారం (సీఫుడ్)
గుడ్లు మరియు మాంసం
ఒమేగా 3 కొవ్వు ఆమ్ల వనరులు
సాల్మోన్, ట్యూనా, సార్డిన్, హెర్రింగ్, మేకెరెల్ మరియు ఇతర జాతుల చేపలు
చేప నూనె (ఫిష్ ఆయిల్)
చియా విత్తనాలు, అవిసె గింజలు మరియు ఆక్రోటుకాయలు వంటి గింజలు మరియు గింజలు
- వ్యాయామం మరియు రోగనిరోధక శక్తి - Exercise and immunity in Telugu
శారీరక చురుకుదనం మరియు వ్యాయామం-ఇవి రెండింటికీ దగ్గరి సంబంధం ఉంది. శారీరకంగా చురుగ్గా ఉండే వ్యక్తులు మరియు మెరుగైన జీవనశైలిని కలిగిఉన్నవాళ్ళు వ్యాధులకు గురికావడమనేది చాలా తక్కువ. మరైతే వారిని ఏ యంత్రాంగాలు అనారోగ్యాల నుండి కాపాడతాయి?
శారీరక వ్యాయామాన్ని (లేదా చురుకుదనాన్ని), కార్యకలాపాల్ని పెంచడం వల్ల మన శరీరంలో ఒక రక్షిత చర్యను అందించే ప్రసరణ ప్రతిరోధకాలు (antibodies) మరియు తెల్లరక్త కణాలు (WBcs) పెరిగిన స్థాయికి దోహదపడుతుందని పరిశోధన సాక్ష్యాలు నిరూపించాయి. ఇది అంటువ్యాధులను ప్రారంభదశలోనే గుర్తించేందుకు మరియు మంచి రోగనిరోధక పనితీరుకు సహాయపడుతుంది.
అంతేకాకుండా, శారీరక కార్యకలాపాలు లేక వ్యాయామం తత్క్షణానికి శరీర ఉష్ణోగ్రతలను పెంచుతాయి, ఇది సూక్ష్మజీవుల పెరుగుదలకు ప్రతికూలంగా ఉంటుంది, తద్వారా సంక్రమణ అవకాశాలు తగ్గుతాయి. తీవ్రమైన శారీరక కార్యకలాపాలు మన శ్వాసకోశ మరియు ఊపిరితిత్తుల ద్వారా సూక్ష్మజీవుల్ని (బ్యాక్టీరియాను) బయటికి విసర్జించడానికి వీలవుతుంది, దీనివల్ల శ్వాసకోశ వ్యాధులు మరియు ఇతర అనారోగ్యాల సంభావ్యతను తగ్గించడం సాధ్యమవుతుంది. మరొక సిద్ధాంతం సూచించేదేమంటే వ్యాయామం కార్టిసాల్ అనబడే ఒత్తిడి హార్మోన్ యొక్క స్థాయిల్ని తగ్గించడం జరుగుతుంది. ఇలా తగ్గిన ఈ కార్టిసాల్ హార్మోను స్థాయిలకు మరియు తగ్గిన రోగనిరోధకశక్తి పనితీరుకు చాలా దగ్గర సంబంధం ఉంది.
ఇక్కడ మీ రోగనిరోధక పనితీరును పెంచుకోవడానికి మీ రోజువారీ శారీరక కార్యకలాపాలను ఎలా మలచుకోవచ్చో చెప్పడమైంది:
ఓ 30 నిమిషాల పాటు చురుకైన నడక లేదా పరుగుసైక్లింగ్ లేదా ట్రెక్కింగ్
పిల్లలు లేదా పెంపుడు జంతువులతో ఆడుకోవడం
జిమ్ వ్యాయామశాల శిక్షకుడి సహాయంతో శిక్షణా అభ్యాసాలను అభ్యసించడం
ఏరోబిక్స్ లేదా జుంబా
నాట్యం (డ్యాన్స్)
యోగ
తక్కువ దూరాలకు నడిచి వెళ్లడం, ఎలివేటర్కు బదులుగా మెట్లని ఉపయోగించుకొని పైకెక్కడం.
ఆరోగ్యకరమైన వ్యక్తుల రోగనిరోధకతను పెంపొందించడంలో ఈ వ్యాయామాలు సహాయపడతాయి. మీరు రోగనిరోధక శక్తిని కలిగిఉండక పోయినా లేదా ఏదైనా దీర్ఘకాలిక అనారోగ్యంతో ఉన్నా లేదా అంటువ్యాధి వలన బాధపడుతుంటే, ఏదైనా శారీరక వ్యాయామాన్ని ప్రారంభించేందుకు ముందు మీ వైద్యుడిని సంప్రదించి సలహా కోరడం మంచిది. తీవ్రమైన భౌతిక శ్రమతోకూడినచర్యలు లేదా కఠినమైన శిక్షణను ఎల్లవేళలా చేపట్టకూడదు, ఎందుకంటే ఫలితాలు మన ఊహకు ప్రతికూలంగా ఉంటాయి.
- ఒత్తిడిని అధిగమించాలి - Immunity and stress in Telugu
రోగనిరోధక శక్తి పనిచేయకపోవటానికి ఒత్తిడి కారణమవుతుంది. రోగనిరోధకశక్తి అంతరాయం అనేది ఒత్తిడికారకాన్ని (ఒత్తిడి కలిగించే ఏజెంట్) మరియు ఒత్తిడికి గురయ్యే (ఎక్స్పోజర్) వ్యవధిని బట్టి మారుతుంది. ఇది కొంతమంది వ్యక్తులలో ఒక వ్యాధిని పుట్టించే సంభావ్యతను పెంచుతుంది. కాబట్టి, ధ్యానం, విశ్రామంతో కూడిన సడలింపు మరియు యోగ సహాయంతో మీ ఒత్తిడిని నిర్వహించుకున్నట్లైతే అది మీ రోగనిరోధకశక్తి పనితీరును నియంత్రించడంలో సహాయపడవచ్చు.
- మంచి నిద్ర - Sleep for immunity in Telugu
రాత్రిపూట తగినంతగా నిద్రపోవడంవల్ల కలిగే మేలైన ప్రయోజనాలు ఏవంటే మెరుగైన శరీర విధులు మరియు అలసట పూర్తిగా తగ్గిపోవడం. ఇంకా, రోగనిరోధకశక్తి పనితీరుకు తగినంత నిద్ర యొక్క సంబంధాన్ని పరిశోధనలు సాక్ష్యంతో పాటు నిరూపిస్తున్నాయి. మన శరీరానికి ఖచ్చితమైన నిద్ర (proper sleep) రోగనిరోధకశక్తి జ్ఞాపకశక్తిని (immune memory) కల్పించడంలో ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ‘రోగనిరోధక జ్ఞాపకశక్తి’ ప్రత్యేక రోగనిరోధక చర్యకు బాధ్యత వహిస్తుంది. ఒక ప్రత్యేక వ్యాధికారక రోగాణువుకు మన శరీరం పలుమార్లు బహిర్గతమైనపుడు దానిపై రోగనిరోధకశక్తి పని చేస్తుంది. నిరంతరంగా నిద్ర కరువవడం మరియు నిద్ర సైకిల్ లేక సిర్కాడియన్ లయలో (నిద్రకు కారణమైన జీవసంబంధ గడియారములు) అంతరాయం రోగనిరోధకశక్తి లోపాని (ఇమ్మ్యునోడెఫిసిఎన్సీ)కి దారి తీయవచ్చు. అందువల్ల, రోగనిరోధక వ్యవస్థ యొక్క పనితీరును అనుకూలపరచుకోవడానికి రోజుకు 7 నుండి 10 గంటలపాటు నిద్ర పోవాలని సిఫార్సు చేయబడింది.
- వ్యాదినిరోధక శక్తిని పెంచుకోవడం కోసం నీరు త్రాగాలి Drink Water for immunity boost in Telugu
తాగమని బలవంతం చేయకండి.ఎక్కువ నీరు త్రాగడం ద్వారా, మీరు మీ గుండె, మూత్రపిండాలు మరియు కాలేయంపై పనిభారాన్ని పెంచుతారు మరియు మీ ఎలక్ట్రోలైట్ బ్యాలెన్స్‌ను కూడా కలవరపెట్టవచ్చు.
రోజుకు 8 గ్లాసుల నీరు త్రాగాలి.మీ శారీరక స్థితి మరియు జీవనశైలిని సూచించకపోతే.
